Ilość niedomówień sprawia, że niektórzy konsumenci niekiedy podejmują działania o charakterze wręcz szkodliwym dla swoich finansów. Co więc przede wszystkim warto wiedzieć na temat relacji pt. wpis w BIK a zdolność kredytowa?
W jaki sposób historia w Biurze Informacji Kredytowej wpływa na szanse otrzymania kredytu?
Po pierwsze: wszystko zależy od statusu potencjalnego pożyczkodawcy
Chociaż pojęcie "kredytu" z definicji odnosi się tylko i wyłącznie do usług świadczonych przez banki, to jednak już z pojęciem "zdolności kredytowej" oraz "weryfikacji zdolności kredytowej" spotkamy się również w odniesieniu do usług świadczonych przez dzisiejsze instytucje pożyczkowe.
Co oczywiste, ewentualny negatywny wpis w bazie BIK może kolosalnie wręcz różnić się w swoich skutkach zależnie od konkretnego pożyczkodawcy. Niektóre instytucje pożyczkowe w ogóle bowiem nie współpracują z Biurem Informacji Kredytowej, czym zresztą pozabankowi pożyczkodawcy bardzo często chwalą się w swoich materiałach reklamowych.
Oczywiście, nie oznacza to, że dana firma nie sprawdza jakichkolwiek baz danych (zamiast wymienionego BIK-u najczęściej sprawdzany jest np. KRD). Jeśli jednak firma nie współpracuje ani z BIK ani z BIG Info Monitor, to wpis na nasz temat w bazie Biura Informacji Kredytowej w ogóle nie będzie brany pod uwagę w procesie oceny zdolności kredytowej.
Co więcej, negatywna historia w BIK bardzo często nie przekreśla naszych szans na otrzymanie pożyczki nawet w tych firmach, które sprawdzają tę bazę. Coraz większa część instytucji pożyczkowych prowadzi bowiem bardziej elastyczną politykę w zakresie metod weryfikacji zdolności kredytowej klienta. Oznacza to, że ewentualną złą historię w BIK nierzadko będziemy mogli niejako "zrekompensować" np. przedstawiając zaświadczenie o osiąganych przez nas dochodach lub też po prostu wyciąg z konta bankowego. Najważniejsze aby przedstawić dobitny dowód, że pomimo złego BIK-u nasza aktualna sytuacja finansowa jest jak najbardziej dobra.
Co natomiast jeżeli chodzi o banki?
Z oczywistych powodów, tutaj sprawa jest już o wiele prostsza: bank zawsze i niezależnie od okoliczności sprawdza nasze dane w Biurze Informacji Kredytowej. Wbrew pozorom wcale nie oznacza to jednak, że jedna lub dwie negatywne informacje na nasz temat w BIK w sposób automatyczny przekreślają szanse na uzyskanie kredytu.
Wiele zależy od rodzaju kredytu
Tutaj kwestia wydaje się wręcz banalnie prosta i chyba nie wymaga bardziej szczegółowych objaśnień. Ze względów raczej oczywistych proces weryfikacji zdolności kredytowej potencjalnego klienta wygląda inaczej w przypadku zwykłego kredytu konsumpcyjnego, a inaczej w odniesieniu do kredytów hipotecznych.
W przypadku kredytów konsumpcyjnych lub zakupów ratalnych często można mieć wątpliwości, czy bank w ogóle rzeczywiście sprawdza ten cały BIK? Przekonał się o tym chyba każdy, komu zdarza się zapomnieć o płatności rat posiadanego kredytu, a pomimo tego bez żadnego problemu uzyskał możliwość zakupu np. sprzętu RTV na raty.
W odniesieniu do kredytów hipotecznych wszystko to już wygląda rzecz jasna zupełnie inaczej. Tutaj potencjalny kredytobiorca jest prześwietlany przez analityków bankowych pod każdym możliwym kątem. Oczywiście, wszelkie negatywne informacje w BIK na nasz temat również są brane pod uwagę, chociaż nie muszą z konieczności prowadzić do odrzucenia naszego wniosku kredytowego.
Rodzaj wpisu w BIK oraz scoring Biura Informacji Kredytowej
Warto mieć świadomość, że Biuro Informacji Kredytowej to nie tylko zwykła baza danych gospodarczych czy też finansowych. W oparciu o historię naszych zobowiązań, BIK wypracowuje ocenę punktową naszej osoby.
Następnie na podstawie ilości uzyskanych punktów jesteśmy przypisywani do jednej z kategorii. Co to oznacza w praktyce? Przykładowo, osoba mająca scoring w BIK dający ocenę BIK A+ zaliczyła "wpadkę" w postaci braku terminowej spłaty kilku rat za jakiś sprzęt RTV czy AGD. W takiej sytuacji co najwyżej wywoła to skutek w postaci obniżenia ratingu w BIK z "bardzo wysokiego" na "wysoki", czyli z A+ na A.
Zupełnie inna jednak będzie sytuacja w przypadku osoby, która nie ma wysokiego ratingu w BIK lub też w ogóle nie posiada żadnej historii kredytowej. W takiej sytuacji brak terminowej spłaty zobowiązania może już znacząco pogorszyć naszą sytuację.
To jednak jeszcze nie wszystko. Nie każda negatywna informacja na nasz temat w BIK na taką samą "wagę". Dla Biura Informacji Kredytowej zdecydowanie największe znaczenie mają informację dotyczące terminowej spłaty posiadanych przez nas zobowiązań.
To właśnie te dane w największej mierze determinują naszą ocenę w BIK. Według informacji podawanych przez samych przedstawicieli Biura Informacji Kredytowej, dane dotyczące terminowej spłaty zobowiązań wpływają na naszą ocenę punktową około 10 krotnie mocniej, niż dane nt. wykorzystania limitów odnawialnych i kart kredytowej oraz aż 15 krotnie mocniej, niż dane nt. liczby złożonych przez nas zapytań kredytowych.
Tak natomiast dokładnie prezentuje się wpływ poszczególnych czynników jakie są brane pod uwagę przez algorytm BIK CreditRisk.
- Terminowa spłata posiadanych zobowiązań (mnożnik 0,76)
- Liczba posiadanych w przeszłości oraz obecnie kredytów/pożyczek (mnożnik 0,11)
- Poziom wykorzystania posiadanych kart kredytowych, limitów odnawialnych (mnożnik 0,08)
- Ilość wniosków kredytowych złożonych przez klienta (mnożnik 0,05)
Jak więc widać, ocena scoringowa w BIK w aż 76% to kwestia informacji na temat terminowej spłaty zobowiązań. Każde dłuższe niż 60 dni opóźnienie w spłacie kredytu, pożyczki, rat itd, ma więc naprawdę potężne przełożenie na scoring w Biurze Informacji Kredytowej.
Maksymalna dostępna liczba punktów w scoringu BIK wynosi 631. Jednak klient "czterogwiazdkowy" zaczyna się już od granicy 456 punktów.
Łatwo więc zauważyć, że nawet duża liczba posiadanych kredytów oraz wysokie obciążenie posiadanych limitów kredytowych nadal mogą utrzymywać nas w granicach dobrego ratingu w BIK, o ile tylko posiadane przez nas zobowiązania zawsze są spłacane w sposób terminowy.
Co jeszcze warto wiedzieć
Co do zasady można więc powiedzieć, że sam "wpis w BIK" nie determinuje jeszcze naszej sytuacji kredytowej. Wszystko zależy bowiem od tego, w jaki dokładnie sposób ów wpis przekłada się na nasz rating w BIK-u. Oczywiście, należy pamiętać, że scoring Biura Informacji Kredytowej nie stanowi jedynego narzędzia, przy pomocy którego banki oceniają naszą zdolność kredytową.
W praktyce oznacza to, że np. wysoka punktacja w BIK wynikająca z dużej liczby terminowo spłaconych pożyczek pozabankowych może oznaczać brak możliwości uzyskania kredytu hipotecznego.
Dlaczego?
Klienci często korzystający z usług firm pożyczkowych mogą być postrzegani przez bank jako obciążeni skłonnością do ryzykownego zadłużania się na cele konsumpcyjne. To samo dotyczy zresztą także w pewnej mierze zakupów ratalnych.
Stąd wniosek, że chociaż terminowa spłata rat za sprzęt RTV lub pożyczki pozabankowej pozytywnie wpływa na scoring w BIK, dla klienta starającego się o kredyt hipoteczny lepiej będzie w ogóle nie mieć na koncie zobowiązań tego rodzaju, ani spłaconych, ani tym bardziej niespłaconych.
Niezależnie od scoringu w BIK, bank na pewno również odmówi przyznania nam kredytu hipotecznego jeżeli mamy zaległe aktywne zadłużenia (spóźniamy się o ponad 60 dni ze spłatą aktualnie posiadanych zobowiązań) lub jeżeli toczy przeciwko nam postępowania z tytułu braku terminowej spłaty długów.
Inne sytuacje?
Tutaj wiele będzie zależeć od indywidualnego podejścia konkretnego banku. Może się zdarzyć, że określone "wpadki" w widoczne w BIK nie spowodują negatywnej odmowy na nasz wniosek kredytowy, lecz po prostu bank zaoferuje nam kredyt na mniej korzystnych warunkach, tj. z wyższą marżą oraz krótszym okresem spłaty.
Źródła przedstawionych danych:
1). Dlaczego nie dostałem kredytu?
2). Co to jest zdolność kredytowa i od czego zależy?
3). Biuro Informacji Kredytowej - co to jest scoring i alerty BIK?
